รวมเล่ม

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑ ม.ค.-มี.ค. ๒๕๕๗ 185 สิทธิ์ บุตรอินทร์ ในงานวิชาการทางปรัชญานี้ ผู้เขียนถือเอาความ “มัชฌิมนิยม” ให้หมายรวมถึง อารยวิถี ทางสายกลาง ความเป็นกลาง ความเที่ยงธรรม ความยุติธรรม ความพอดี พอเพียงไม่ขาดไม่เกิน ไม่ สุดโต่งไม่สุดขั้วไม่ตกขอบ สมเหตุสมผล ดุลยภาพ ความพอประมาณ ลงตัว เหมาะสม ปรกติภาพของ สรรพสิ่งในความเป็นธรรมชาติของตัวเองแต่ละประเภทแต่ละชนิด ทั้งวัตถุธรรมและนามธรรม ทั้ง ที่เป็นสิ่งธรรมชาติและสิ่งที่มนุษย์สร้างสรรค์ปรุงแต่งขึ้นให้เป็นวิถีชีวิต ทั้งในเรื่องกิจกรรมและกฎ เกณฑ์แห่งกิจกรรม ทั้งในด้านวิทยาศาสตร์และมนุษยศาสตร์ ทั้งในความสัมพันธ์อันกลมกลืนเป็น เอกภาพระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ และระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ ประการสุดท้ายคือ บูรณาการแห่งวิชาเป็นมนุษย์ ทั้งวิชาชีวิตและวิชาชีพ มัชฌิมนิยมทั้งแนวตะวันออกและตะวันตกจึง รวมเนื้อหาด้านภววิทยา จริยศาสตร์ ตรรกศาสตร์ และคุณวิทยาไว้ด้วยกัน ๑. มัชฌิมนิยมกรีก ๑.๑ ปรัชญา ๒ สายหลัก : วัฒนธรรมคติธรรมทางความคิด ความเห็นและความเชื่อของ กรีกแต่โบราณกาลเป็นลำ �ดับมา ๔ ได้รับการพัฒนาขึ้นเป็นระบบปรัชญา ๒ สายหลักคู่ขนานกัน ตรง กันข้าม และขัดแย้งกันมาตลอด ขยายกระจายออกเป็นปรัชญาหลากหลายสาขา ทั้งปรัชญาบริสุทธิ์ และปรัชญาประยุกต์ ปรัชญา ๒ สายหลักนี้ได้แก่ วัตถุนิยมกับจิตนิยม ปรัชญาวัตถุนิยม (Materialism) เริ่มโดย เดมอคริตุส (Democritus ๔๖๐ _ ๓๗๐ ปีก่อน คริสต์ศักราช) รับมรดกทางปัญญานี้มาตีความ ขยายความ และอธิบายความ เป็นปรัชญาสุขารมณ์นิยม หรือกามสุขนิยม (Hedonism) โดยเอปิคิวรุส (Epicurus: ๓๔๑ _ ๒๗๐ ปีก่อนคริสต์ศักราช) เน้น ทรรศนะทางจริยศาสตร์และคุณวิทยาได้ใจความสรุปว่า ชีวิตมนุษย์ปรุงแต่งขึ้นด้วยร่างกายและสิ่ง ที่เรียกกันว่าจิตใจก็จริง แต่อย่างหลังเป็นผลิตผลของอย่างแรก ในชีวิตความเป็นมนุษย์นี้ สุขารมณ์ (pleasure) คือ ความดีสูงสุดและทรงคุณค่าสูงสุดที่มวลมนุษย์พึงต้องแสวงหา สั่งสม ครอบครอง และเสวยให้ได้มากที่สุดและอยู่ได้นานที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เป็นความผาสุก สนุกสนาน และสะดวก สบายหฤหรรษาทางกามารมณ์รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ระดับโลกียสุขในชีวิตความเป็นมนุษย์ ซึ่งมี เฉพาะปัจจุบันนี้ชาติเดียวเท่านั้น การประเมินตัดสินคุณค่าความดีหรือความชั่ว ผิดหรือถูก กำ �หนด วัดด้วยผลกิจกรรมที่ก่อให้เกิดสุขารมณ์หรือทุกขารมณ์เป็นสำ �คัญ กิจกรรมที่ดีที่สุดคือ กิจกรรมที่ ก่อให้เกิดความสุขได้มากที่สุดและยาวนานที่สุด ชีวิตที่ประกอบด้วยปัญญา คือ ชีวิตที่ฉลาดในการ แสวงหาและเสพเสวยความสุข หลีกเลี่ยงความทุกข์ เพราะความสุขคือสิ่งมุ่งหมายสูงสุดของชีวิตมนุษย์ ๔ Jaeger, W. Aristotle , Oxford University Press 1934, pp. 251-267.