รวมเล่ม

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๑ ม.ค.-มี.ค. ๒๕๕๗ 181 สิวลี ศิริไล ไทยมีผู้เข้าใจว่าเป็นเรื่องเดียวกับกฎหมายการุณยฆาต (euthanasia หรือ mercy killing) ที่ออกใน ประเทศเนเธอร์แลนด์หรือบางรัฐในสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็นความเข้าใจผิดเพราะความหมายและวิธีการ ต่างกัน การแสดงเจตนาไม่ประสงค์รับบริการสาธารณสุขตามที่กล่าวหมายถึงการที่ผู้ป่วยรับรู้มีความ เข้าใจชัดเจนเกี่ยวกับอาการของตน ไม่ได้ปฏิเสธการรักษาอย่างสิ้นเชิง การรักษาบรรเทาความทุกข์ ตามอาการ (symptomatic treatment) ยังคงปฏิบัติอยู่ เช่น การใช้เครื่องช่วยหายใจ การบรรเทา อาการเจ็บปวด ไม่ได้เรียกร้องให้ยุติชีวิตแต่ขอปฏิเสธวิธีการเทคโนโลยีที่ไม่เกิดประโยชน์ อย่างไรก็ตาม เรื่องนี้ในทางปฏิบัติก็ยังคงมีปัญหาในสังคมไทย บางกรณีฝ่ายครอบครัวเป็นฝ่ายตัดสินใจและรู้สึกผิด ถ้าไม่พยายามช่วยเหลืออย่างเต็มที่ ทางฝ่ายสถานพยาบาลเองบางแห่งบุคลากรก็ยังขาดความเข้าใจ และให้ความสำ �คัญแก่เรื่องนี้เท่าที่ควร ยังคงปฏิบัติตามเกณฑ์เดิมซึ่งบางครั้งก็ขัดแย้งกับผู้ป่วยและญาติ การปกป้องคุ้มครองผู้ป่วยและการพิทักษ์สิทธิผู้ป่วยในสังคมไทยก็ยังคงเข้าใจเฉพาะประเด็น กฎหมาย แต่ประเด็นจริยธรรมยังคงไม่ได้ปฏิบัติอย่างจริงจัง เช่น การถ่ายภาพผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะ วิกฤต ผู้ป่วยด้วยโรคบางอย่างโดยไม่พรางหน้า การนำ �ผู้ป่วยเด็กมาออกรายการโทรทัศน์ ผู้ป่วยในหอ อภิบาลผู้ป่วยหนัก การเปิดเผยชื่อผู้ป่วย ชื่อโรคที่เป็น เรื่องดังกล่าวนี้ไม่สอดคล้องกับหลักจริยธรรม การเคารพในความเป็นบุคคลของผู้ป่วย และในสังคมไทยก็ไม่เคยมีคดีความในลักษณะของการ ละเมิดความเป็นส่วนตัว โดยสรุปแล้วกระแสความคิดจริยศาสตร์สุขภาพในคริสต์ศตวรรษที่ ๒๑ ซึ่งแพร่หลายไปยัง ประเทศต่าง ๆ ก่อให้เกิดการทบทวนและปรับปรุงนโยบายสุขภาพ การปฏิบัติบริการทางการแพทย์ รวมถึงเนื้อหาหลักสูตรในสายวิชาชีพสุขภาพ วิชาจริยศาสตร์และกฎหมาย (Ethics and Law) เป็น วิชาที่แพทย์ พยาบาล รวมถึงบุคลากร สุขภาพด้านอื่น ๆ ต้องเรียน การศึกษาทฤษฎีจริยศาสตร์ และการนำ �มาประยุกต์ใช้ในการเผชิญปัญหาจริยธรรมที่เกิดให้เป็นอีกหัวข้อหนึ่งที่หลักสูตรด้าน สุขภาพทั้งปริญญาตรี ปริญญาโทต้องเรียน นอกจากนี้ ยังมีการอบรมบางเรื่องอย่างจริงจัง ได้แก่ การดูแลแบบประคับประคอง (palliative care) อย่างเป็นทางการ โดยมีสำ �นักงานอยู่ที่โรงพยาบาล ศรีนครินทร์ คณะแพทย์ศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่นเป็นศูนย์กลางทั้งด้านวิชาการ และการร่วม ปรึกษาหารือ การปฏิบัติ แก่สถานพยาบาล สถาบันการศึกษา และผู้ที่สนใจ