ปี-39-ฉบับที่-3

พิ นิ จกามิ กศิ ลป์ 62 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 39 No. 3 Jul-Sep 2014 เริ่มจากสร้างรูปร่างคร่าว ๆ ไม่มีรายละเอียด จนถึงรูปเหมือนจริงตามแนวคิดของศิลปินในโลกตะวันตก โดย เฉพาะรูปมนุษย์ที่เปลือยเปล่าหรือนูด (nude มาจากภาษาละติน Nudus หมายถึง เปลือยเปล่า) ให้เป็น ความงดงาม ศิลปินกรีกจึงสร้างรูปเทพเจ้าต่าง ๆ ขึ้นในรูปมนุษย์ที่มีสัดส่วนเรือนร่างสมบูรณ์ตามคตินิยม ในแต่ละยุคแต่ละสมัย จนถึงสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา ๙ ศิลปินหลายคนใช้เรือนร่างมนุษย์ที่มีสัดส่วนสมบูรณ์ เป็นสื่อในการน� ำเสนอ เช่น ผลงานจิตรกรรมและประติมากรรมของมีเกลันเจโล บูโอนาร์ร็อตติ ๑๐ ภาพ คนที่ปรากฏเป็นเพียงสื่อในการน� ำเสนอตามเนื้อหา ไม่ได้แสดงเรือนร่างที่เปลือยเปล่าชัดเจน อย่างที่เรียก นูด (nude) จนถึงคริสต์ศตวรรษที่ ๑๘ นูดจึงหมายถึง ภาพเปลือยในเชิงสุนทรียะ ชัดเจน แต่ภาพเปลือย ที่ศิลปินสร้างขึ้น จะมีท่าทางที่หมดจดงดงาม ต่างจากรูปเปลือย (naked) หรือการเปลือยกายโดยไม่มี เป้าหมายและมักส่อไปทางอนาจาร เคนเนท คลาร์ก (Kenneth Clark: 1903-83) นักประวัติศาสตร์ ศิลป์และนักวิจารณ์ศิลปะชาวอังกฤษ ให้ความเห็นว่า ภาพเปลือยหรือนูดเป็นสิ่งที่ศิลปินสร้างคุณค่าของ เรือนร่างมนุษย์ให้สมบูรณ์ด้วย เส้น สี รูปทรงและองค์ประกอบศิลป์ เพราะศิลปินเห็นว่า สิ่งที่ปรากฏอยู่ ในธรรมชาติ รวมทั้งเรือนร่างมนุษย์นั้น ยังไม่งามตามอุดมคติของตน รูปทรงที่ศิลปินสร้างขึ้น ไม่เกี่ยวข้อง กับกามารมณ์หรือความรู้สึกทางเพศ แต่เป็นการสร้างภาพผ่านเรือนร่างมนุษย์ โดยเฉพาะเรือนร่างของ สตรีเพศที่ศิลปินเห็นว่า มีความงดงามอ่อนช้อยน่ารื่นรมย์มากกว่าเรือนร่างของชาย ดังนั้นภาพเปลือยส่วน มากจึงเป็นรูปสตรีแทบทั้งสิ้น แต่กลุ่มเฟมินิสต์ (feminism) กลับเห็นว่าการใช้เรือนร่างสตรีเป็นสื่อในการ สร้างงานศิลปะหรือเป็นสื่อเชิงพาณิชย์ต่าง ๆ นั้นเป็นการไม่ให้เกียรติสตรีจึงออกมาต่อต้านการน� ำเรือนร่าง สตรีมาใช้เป็นวัตถุทางเพศหรือเพื่อการค้า ดังนั้นช่วงทศวรรษ ๑๙๘๐ การสร้างรูปผู้หญิงเปลือยจึงใช้มือ หรือใบไม้ปิดอวัยวะเพศ แต่กลับเป็นการเย้ายวนทางเพศ เรียกว่า “Pudica Pose” มากกว่า ศิลปินชาวตะวันตกได้แสดงออกเรื่องเพศมาแต่โบราณ แม้ถึงช่วงศิลปะสมัยใหม่ในคริสต์ศตวรรษ ที่ ๑๙-๒๐ ศิลปินหลายคนได้แสดงออกเรื่องเพศหลายคน เช่น กุสตาฟ กูเบร์ (Gustave Courbet: 1819-77) ศิลปินชาวฝรั่งเศส เขียนภาพ L’Origine du momde (ค.ศ. ๑๘๖๖) เขียนภาพอวัยวะเพศของ ผู้หญิงอย่างชัดเจน แน่นอนว่าได้รับการวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวาง และการต� ำหนิติเตียนมีมากกว่า ค� ำนิยม เช่นเดียวกับ เอดูอาร์ มาเน (Edouard Manet: 1832-1883) ศิลปินในกลุ่มอิมเพรสชันนิสต์ (Impressionist) ผู้เขียนภาพหญิงสาวเปลือยระหว่างผู้ชายในสวน ซึ่งได้รับการวิจารณ์เชิงต� ำหนิว่า ไม่เหมาะสมอย่างยิ่งและเป็นภาพอนาจาร นอกจากนี้ยังมีศิลปินในยุโรปอีกหลายคนที่เขียนภาพแนว กามิกศิลป์ เช่น อีกอน ชิลเลอร์ (Egon Schiele: 1890-1918) แสดงออกด้วยภาพเปลือยและภาพการ ๙ สมัยพื้นฟูศิลปวิทยา (Renessance) ราวคริสต์ศตวรรษที่ ๑๔-๑๖ เริ่มในประเทศอิตาลีแล้วแพร่ไปในประเทศต่าง ๆ ในยุโรป ๑๐ มีเกลันเจโล บูโอนาร์ร็อตติ (Michelangelo Buonarroti: 1475-1564 ) ศิลปินชั้นครูชาวอิตาลี มีผลงานจิตรกรรม ประติมากรรม และ สถาปัตยกรรมเป็นจ� ำนวนมาก