ปี-39-ฉบับที่-3

๑๐๐ ปี วรรณคดี สโมสร 332 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 39 No. 3 Jul-Sep 2014 ราชานุญาตทูลเกล้าฯ ถวายประกาศนียบัตรและเหรียญวชิญาณ ข้อความถวายค� ำยกย่องนี้ปรากฏอยู่ ในประกาศนียบัตรด้วยดังส� ำเนาข้อความในประกาศนียบัตร พระนลค� ำหลวง ที่สมเด็จฯ กรมพระด� ำรง ราชานุภาพประทานให้สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระนริศรานุวัดติวงศ์ทรงพิจารณาเปรียบเทียบกับร่างข้อความ ของประกาศนียบัตรหนังสือ มัทนะพาธา และปรากฏใน สาส์นสมเด็จ ๑๐ ด้วย ข้อความตอนหนึ่งในหนังสือทูลกรมหลวงปราจิณกิติบดี มีดังนี้ “๑ กรรมการวรรณคดีสโมสรปฤกษาเห็นพร้ อมกันว่ า หนังสือ พระนลค� ำหลวง ซึ่งพระราชนิพนธ์ เปนหนังสือเรื่องดี แลแต่งดีในกวีนิพนธ์ ต้องตามพระราชบัญญัติวรรณคดีสโมสร สมควรจะยกย่องว่าเปนหนังสือดี สมควรจะได้รับประกาศนียบัตรของวรรณคดีสโมสร แลมีความเห็นเพิ่มเติม เป็นพิเศษอิก ๒ ข้อ ข้อ ๑ ว่า หนังสือ พระนลค� ำหลวง นี้ ผู้แต่งต้องรอบรู้ กว้างขวาง ใช่จินตกวีสามัญจะแต่งได้ ข้อ ๒ ว่า หนังสือ พระนลค� ำหลวง นี้ เปนหนังสือเรื่องใหญ่แลแต่ งยาก ผู้ แต่ งต้ องมีความเพียรแลอุตสาหะ อันแรงกล้าจึงจะแต่งได้ ๒ กรรมการหอพระสมุดวชิรญาณเห็นพร้อมกันว่า เมื่อวันที่ ๒๕ กันยายน ปีฉลู รัตนโกสินทรศก ๑๐๘ พ.ศ. ๒๔๓๒ พระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงสร้างเหรียญวชิรญาณแลตั้งพระราชบัญญัติ ในหอพระสมุดวชิรญาณ ให้กรรมการมีน่าที่ปฤกษารางวัลเหรียญวชิรญาณ แก่ผู้ซึ่งแต่งหนังสือดี แล้วให้น� ำค� ำปฤกษากราบบังคมทูลฯ รางวัลเหรียญ วชิรญาณนั้นยังหาเคยพระราชทานแก่ผู้ใดมาแต่ก่อนไม่ กรรมการเห็นพร้อม กันว่า ควรทูลเกล้าฯ ถวายเหรีญวชิรญาณส� ำหรับเรื่อง พระนลค� ำหลวง นี้ ด้วย” ๑๑ ๑๐ มีข้อความดังนี้ “กรรมการวรรณคดีสโมสร ประชุมพร้อมกัน ณ หอพระสมุดวชิรญาณในคราวประชุมที่ ๑ เมื่อ ณ วันศุกร์ที่ ๑๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๙ ปฤกษาเห็นพร้อมกันว่าหนังสือ พระนลค� ำหลวง ที่สมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชนิพนธ์เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๗ และพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๙ นี้ เปนหนังสือเรื่องดีแลแต่งดีในกวีนิพนธ์ ต้องตามพระราชบัญญัติ วรรณคดีสโมสร สมควรจะยกย่องว่าเปนหนังสือดีแลควรทูลเกล้าฯ ถวายประกาศนียบัตรได้ จึงตกลงพร้อมกันให้ท� ำประกาศนียบัตร ทูลเกล้าฯ ถวายแลลงความเห็นของกรรมการเปนพิเศษอิกโสด ๑ ว่าหนังสือ พระนลค� ำหลวง นี้ ผู้แต่งต้องประกอบด้วยความรู้กว้างขวาง ใช่วิไสยกวีสามัญจะแต่งได้ อิกประการหนึ่งเปนหนังสือเรื่องใหญ่ ท� ำได้แต่ด้วยวิริยอุตสาหอันแรงกล้า ควรเป็นเกียรติยศพิเศษแด่ ผู้ซึ่งสามารถจะแต่งหนังสือเช่นนี้ได้” ๑๑ หอจดหมายเหตุแห่งชาติ, “หนังสือกราบทูลของสมเด็จฯ กรมพระยาด� ำรงราชานุภาพ เรื่องกรรมการหอพระสมุดวชิรญาณ วรรณคดีสโมสร ทูลเกล้าฯ ถวายประกาศนียบัตรและเหรียญวชิรญาณ” ร. ๖ บ. ๑๐/๑๔ (๑๙-๒๑ ธันวาคม ๒๔๕๙)