ปี-39-ฉบับที่-3

309 ไพโรจน์ ทองค� ำสุก วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๗ - ร้องเพลงสาลิกาเขมร - จนดาว เดือน เลื่อนลับอัมพร ทินกรเยี่ยมยอดภูผา จึงเสด็จจากบรรณศาลา ลงมายังท่าชลาลัย - ปี่พาทย์ท� ำเพลงฉิ่ง - (พระรามเสด็จจากบรรณศาลาลงมาอาบน�้ ำที่ท่าสรง) (นางส� ำมนักขาออกซุ่มซุ้มไม้ชมโฉม) - ร้องเพลงต้นวรเชษฐ์ - พินิจพิศทั่วทั้งองค์ มีความพิศวงสงสัย จะว่าเป็นพระอิศวรทรงชัย ก็ไม่มีสังวาลย์นาคี จะว่าพระนารายณ์ฤทธิรอน ก็ไม่เห็นพระกรเป็นสี่ จะว่าท้าวธาดาธิบดี เหตุใดไม่มีสี่พักตร์ แม้นจะว่าองค์ท้าวสหัสนัยน์ ไยจึงไม่ทรงมีวิเชียรจักร จะว่าพระสุริยาวรารักษ์ ไยไม่ชักรถจากฟากเมฆา ครั้นจะว่าเป็นองค์ พระจันทร ก็ผิดที่ไม่จรอยู่เวหา ชะรอยเป็นจักรพรรดิกษัตรา ทิ้งสมบัติพลัดมาเป็นชีไพร - ร้องร่าย - ยิ่งพิศยิ่งพิศวาสกลุ้ม รสรักรึงรุมดังเพลิงไหม้ สุดจะระงับบังคับใจ ก็ร่ายเวทแปลงไปในทันที - ปี่พาทย์ท� ำเพลงรัว - (นางส� ำมนักขาร� ำแปลงกายแล้วเข้าโรง นางแปลงออก) พระจันทร์ตัวแทนของความสุข ความรัก การเกี้ยวพาราสี ความสงบ และพลัง ๑. การแสดงนาฏศิลป์ไทยชุดร� ำกระทบไม้ ร� ำกระทบไม้เป็นการละเล่นพื้นเมืองของชาวลุ่มแม่น�้ ำโขงแถบตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งหนุ่มสาว ชาวไทยทั้งฝั่งซ้ายและฝั่งขวานิยมเล่นกันโดยผู้เล่นทุกคนร่วมกันร้องร่วมกันร� ำ และน� ำไม้กระบอกมาวาง กระทบกันตามจังหวะ เป็นที่นิยมยินดีรื่นเริงบันเทิงใจ ท� ำนองเพลงร้องได้รับความนิยมแพร่หลายเข้ามา ในภาคกลาง ท� ำให้เกิดบทร้องต่าง ๆ ขึ้นพร้อมทั้งท� ำนองก็ได้เปลี่ยนแปลงปรับปรุงขึ้นใหม่ โดยอาศัย ส� ำเนียงและจังหวะเดิมเป็นหลัก ซึ่งในการแสดงนั้นจะใช้บรรเลงด้วยวงมโหรีหรือวงปี่พาทย์ก็ได้แล้วแต่ ความเหมาะสม