ปี-39-ฉบับที่-3

277 ชวน เพชรแก้ว วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๗ ค� ำกาพย์ ต� ำนานพระบรมธาตุนครศรีธรรมราช อีกทั้งยังมีวรรณกรรมที่แต่งขึ้นในลักษณะอื่นหลายเรื่อง เช่น ต� ำนานพระทนต์ธาตุ นางเหมชาลา ค� ำกาพย์ พงศาวดารเมืองนครศรีธรรมราช แนวคิดที่ได้รับอิทธิพลจากราชธานี แนวความคิดนี้ถ่ายโยงถึงกันจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง เนื่องจากวิสัยของปราชญ์ที่พึงใจงาน ของปราชญ์ด้วยกันทั้งที่อยู่ใกล้และไกล วรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้ เรื่อง สุทธิกรรมชาดก ค� ำกาพย์ มีแนวคิด เรื่อง “ยากใจ” พ้องกันกับวรรณคดีเรื่อง ลิลิตพระลอ วรรณกรรมเรื่อง พระมาลัย ซึ่งเขียนด้วยอักษรขอม แพร่หลายในภาคต่าง ๆ มายาวนาน ในภาคใต้ที่รวบรวมไว้แล้วมีมากถึง ๑๑๐ ฉบับนั้น เป็นที่น่าสังเกต ว่าเนื้อหาส่วนใหญ่ใกล้เคียงกันทุกฉบับกับของทุกภาคที่รวบรวมไว้ แสดงให้เห็นถึงกระแสวัฒนธรรมว่า ย่อมถ่ายโยงไปมาหากันโดยไร้พรมแดน และการที่วัฒนธรรมจากเมืองหลวงจะถ่ายโยงสู่หัวเมืองย่อมเป็น ไปได้สูง เนื่องจากปัจจัยเกื้อหนุนเหนือกว่า เช่น โอกาสการใช้อ� ำนาจ นอกเหนือจากวรรณกรรมดังกล่าวแล้ว ยังมีวรรณกรรมอีกมากมายที่ถ่ายโยงหรือได้รับอิทธิพล จากราชธานี เช่น ไตรภูมิฉบับบ้านกระบี่น้อย วรรณกรรมชาดกต่าง ๆ รามเกียรติ์ โลกนิติค� ำโคลง แนวความคิดที่เกิดขึ้นภายในท้องถิ่น วรรณกรรมทักษิณจ� ำนวนไม่น้อยมีแนวคิดอันเกิดขึ้นภายในท้องถิ่นเอง โดยที่วรรณกรรมดังกล่าว อาจแต่งขึ้นมาจากประสบการณ์ มาจากแรงบันดาลใจในเหตุการณ์ต่าง ๆ หรือจากญาณทัศนะของผู้แต่ง โดยผู้แต่งสร้างวรรณกรรมในลักษณะเป็น “ตัวแทน” หรือ “สัญลักษณ์” แนวคิดดังกล่าวส่งผ่านโครง เรื่อง นิสัย พฤติกรรมตัวละคร ที่แสดงถึงลักษณะเฉพาะของความเป็นทักษิณ เช่น เรื่อง นายดัน ค� ำกาพย์ วันคาร ค� ำกาพย์ เจ็ดจา ค� ำกาพย์ ป้องครก ค� ำกาพย์ ภาษิตลุงสอนหลาน สรรพลี้หวน ค� ำกลอน บทส่งท้าย วัฒนธรรมการสร้างและที่มาของแนวคิดของวรรณกรรมทักษิณที่กล่าวมาแล้วนั้น เป็นการน� ำ เสนอความรู้อย่างกว้างๆ ภายใต้ความจ� ำกัดของข้อมูลที่น� ำมาศึกษา บทความนี้จึงยังขาดความสมบูรณ์ ในเชิงศาสตร์อย่างแน่นอน ผู้เขียนเห็นว่าการน� ำเสนอครั้งนี้แม้จะมีความจ� ำกัด แต่แง่มุมที่น� ำเสนอสมควร ได้รับความสนใจจากผู้สนใจศึกษาวรรณกรรมท้องถิ่นโดยเฉพาะผู้สนใจวรรณกรรมทักษิณ ทั้งนี้มิใช่แค่ เพียงเนื้อหาสาระที่ได้รับรู้เท่านั้น แต่อาจจะช่วยให้คิดได้ว่าควรปรับปรุงแก้ไข หรือเปลี่ยนแปลง เพิ่มเติม สาระอะไรลงในบทความชิ้นนี้อีก