ปี-39-ฉบับที่-3

241 โชษิ ตา มณี ใส วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๗ ๒. ระบุชื่อว่ากาพย์สารวิลาษนี ๑๑ (บทที่ ๓๙-๑๒๓) แท้จริง กาพย์สารวิลาสินี เป็นต� ำราการ ประพันธ์เล่มหนึ่งของไทยสมัยอยุธยาตอนต้น ไม่ใช่ชื่อชนิดค� ำประพันธ์ เมื่อมาใช้กับกาพย์ ๑๑ ไม่ทราบ ว่าต้องการหมายถึงค� ำประพันธ์ที่แต่งเหมือนกาพย์ ๑๑ ใน กาพย์สารวิลาสินี คือ พรหมคีติ หรือไม่ ๓. ระบุชื่อว่าฉันทฉบัง (บทที่๑๒๔-๒๓๑) คล้ายชื่อ ฉันทฉบ� ำ ใน จินดามณี ซึ่งมีลักษณะไม่ต่าง จาก กาพย์ฉบัง ๑๖ ๔. ไม่ระบุชื่อและเลขก� ำกับ (บทที่ ๓๑๖- ๓๔๖) แต่เมื่อตรวจสอบเทียบกับ ทศมูลเสือโค ของ ผู้แต่งคนเดียวกัน ปรากฏว่าตรงกับกาพย์รัตนมาลา ๑๘ ซึ่งมีลักษณะเหมือนกาพย์ฉบัง ๑๖ แต่มีจ� ำนวน ค� ำในวรรคทั้งสามเป็น ๗ - ๕ -๖ เนื้อหาของ สุภาษิตศรีสวัสดิ์ หนังสือสุภาษิตเรื่องนี้แสดงหลักประพฤติปฏิบัติที่ผู้แต่งกล่าวว่า ตราไว้ประหนึ่งกฎหมาย กุลบุตรที่ประสงค์ประโยชน์ในการด� ำเนินชีวิต อ่านแล้วจดจ� ำน� ำไปใช้ประพฤติปฏิบัติตาม จะเสมือนได้ แว่นทิพย์ส่องให้เห็นสิ่งถูกผิดคุณโทษทั้งมวล ดังที่ว่า เขียนไว้ดั่งตราพระราชสีห์ ใครอยากรักดี ได้อ่านจงจ� ำค� ำเรา ดั่งได้แว่นทิพย์เฉกเฉลา เหนโทษหนักเบา ตลบตลอดธาตรี เนื้อหา สุภาษิตศรีสวัสดิ์ อาจแจกแจงโดยล� ำดับดังนี้ ๑. ปฐมนิเทศศิษย์ใหม่ กล่าวถึงพฤติกรรมไม่ดี ไม่พึงกระท� ำ คือ เมื่อพ่อแม่น� ำมาฝากตัว เป็นศิษย์สงฆ์แล้วก็มิได้เอาใจใส่เล่าเรียน เที่ยวเล่นซุกซนอยู่ในวัด ใช้เล่ห์กลบ่ายเบี่ยงไม่เรียน อาจารย์ ดุหรือตีก็ไปฟ้องพ่อแม่ ใส่โทษอาจารย์ พ่อแม่พาตัวกลับมาส่งก็แช่งให้อาจารย์ตายเพื่อจะได้กลับบ้าน ส่วนพ่อแม่ที่เชื่อลูกก็พาลูกไปฝากส� ำนักอื่น โตขึ้นทุกวันไม่ได้ความรู้ นับครูไม่ถ้วน ไปได้อาจารย์บางคน เอาใจศิษย์ เด็กประเภทนี้จึงเสียคน เป็นสามเณรแต่ประพฤติตนเป็นพวกนักเลงหัวไม้ ท� ำร้ายพระเถร เณรชี เกาะแกะแทะโลมเด็กที่หน้าตาดีๆ คบเพื่อนพากันไปเที่ยวเตร่จนถูกจับไปลงโทษเพราะท� ำผิด สิกขาพึงระลึกว่าบุคคลแม้มีรูปงาม มีชาติตระกูล แต่ไม่ศึกษาเล่าเรียนก็มีแต่ทางเสื่อม ยิ่งประพฤติตน เสียหายสูบฝิ่นกินเหล้า เนรคุณล้างผลาญทรัพย์สิน วิวาทข่มเหงพ่อแม่ ผู้สร้างบาปสร้างกรรมเช่นนี้ เป็นพวกเสียชาติเกิด เสียแรงพ่อแม่พามาฝากตัวให้เล่าเรียนแต่ไม่เรียน ไม่ได้ประโยชน์จากสิ่งที่อยู่ใกล้ เหมือนกบใต้บัวบาน ความชั่วที่กล่าวมานี้กุลบุตรจงอย่าได้ประพฤติ