ปี-39-ฉบับที่-3

The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 39 No. 3 Jul-Sep 2014 สุภาษิตศรีสวัสดิ์ : ค� ำสอนกุลบุตรผู้ศึกษาในส� ำนักสงฆ์ * โชษิตา มณีใส** ราชบัณฑิต ส� ำนักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน * บรรยายในการประชุมส� ำนักศิลปกรรม เมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ ** รองศาสตราจารย์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ บทคัดย่อ สุภาษิตศรีสวัสดิ์ ของ นายมี เป็นหนังสือสุภาษิตที่ต่างจากหนังสือสุภาษิตอื่น ๆ เพราะ เจาะจงเป้าหมายการสอนที่กุลบุตรที่ศึกษาเล่าเรียนในส� ำนักสงฆ์ เนื้อหากล่าวถึงข้อปฏิบัติตนของ กุลบุตรทั้งด้านหน้าที่ คุณธรรม และจริยธรรมตามหลักมงคล ๓๘ ท� ำให้หนังสือซึ่งเป็นเหมือนคู่มือ ศิษย์สงฆ์นี้มีคุณค่าและคุณประโยชน์ในการน� ำไปใช้ประพฤติปฏิบัติ กลวิธีการสอนก็เป็นลักษณะเด่น อีกประการหนึ่ง เพราะการสอนสิ่งที่ถูกจากสิ่งที่ผิด และการสอนโดยการชี้ให้ทราบจุดประสงค์ เหตุ และผลการกระท� ำนั้นได้ประมวลข้อมูลจากประสบการณ์และความรู้มาใช้ในการชี้แจงอธิบาย ส่งผล ให้หนังสือนี้ไม่เพียงมีคุณค่าด้านค� ำสอน แต่ยังเป็นบันทึกทางสังคมและวัฒนธรรมที่มีรายละเอียด น่าศึกษา เพราะสะท้อนให้เห็น วิถีชีวิต ความคิด ความเชื่อ ค่านิยม และภาพสังคมอย่างแจ่มชัด และน่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง ค� ำส� ำคัญ : สุภาษิตศรีสวัสดิ์, ค� ำสอน, ผู้ศึกษา, ส� ำนักสงฆ์ ค� ำน� ำ นับแต่โบราณกาล ก่อนที่จะมีโรงเรียนหลวงเกิดขึ้นในสมัยบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่ หัวอันเป็นการเริ่มต้นยุคการศึกษาของทวยราษฎร์ วัดเป็นสถานศึกษาของกุลบุตรของไทย มีสงฆ์ในส� ำนัก เป็นอาจารย์ กุลบุตรที่พ่อแม่ส่งมาศึกษาอาจบวชเป็นสามเณร หรือมิได้บวชก็มี การศึกษาในวัดใช้ปรัชญา ความรู้คู่คุณธรรม เพราะผู้เรียนนอกจากจะได้ศึกษาเล่าเรียนความรู้ ยังได้รับการอบรมด้านจริยธรรม ได้แก่ ความประพฤติ กิริยามารยาท และคุณธรรมตามหลักพระพุทธศาสนาด้วย