ปี-39-ฉบับที่-3

209 คุณหญิ งกุลทรั พย์ เกษแม่นกิ จ วารสารราชบัณฑิตยสถาน ปีที่ ๓๙ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๗ หรือเทวัญชั้นฟ้ามาพาน้อง ไปไว้ห้องช่องสวรรค์ชั้นไหน แม้นน้องน้อยลอยถึงชั้น ตรึงศ์ตรัย สหัสนัยน์ จะช่วยรับประคับประคอง หรือไปปะพระอาทิตย์พิศวาส ไปร่วมอาสน์ เวชยันต์ ผันผยอง หรือเมขลาพาชวนนวลละออง เที่ยวลอยล่องเลียบฟ้าชมสาคร หรือไปริม หิมพานต์ ชาน ไกรลาส บริเวณ เมรุมาศราชสิงขร หรือจะออกนอก เนมินธร์อิสินธร เที่ยวลอยร่อนรอบฟ้านภาลัย (นิราศอิเหนา ของ สุนทรภู่) วรรณคดีเรื่อง ไตรภูมิ จะบอกเราให้ทราบเรื่องราวต่าง ๆ ไม่ว่าสวรรค์และความเป็นไปต่าง ๆ ของ สวรรค์ เรื่องเขาพระสุเมรุ เรื่องป่าหิมพานต์ ต้นปาริกชาติ สระอโนดาต ช้างเอราวัณ ราชสีห์ พญาครุฑ เรื่องราวของสัตว์นรก ฯลฯ เป็นการไขความในวรรณคดีเรื่องอื่น ๆ ท� ำให้เกิดความเข้าใจในเรื่องต่าง ๆ เหล่า นั้นได้ดียิ่งขึ้น จึงกล่าวได้ว่า ไตรภูมิกถา เป็นประตูก้าวเข้าสู่ความรู้ในวรรณคดีเรื่องต่าง ๆ ของไทยได้ไม่ผิด ตัวอย่างบางตอนจาก ไตรภูมิกถา กล่าวถึง โลกันตนรก อันว่า โลกันตนรก นั้นมีดังนี้ ฝูงจักรวาฬทั้งหลายนี้แล ๓ อัน อยู่ใกล้กันดั่งเกียน ๓ อันแล วางไว้ข้างกันดั่งบาตร ๓ ลูกอันไว้ใกล้กันนั้นหว่างจักรวาฬ ๓ อันแล มีนรกชื่อ โลกันตนรก แลอันแลอัน ในโลกันตนรกนั้นกว้างได้ ๘,๐๐๐ โยชน์ ด้วยหลายนักหนาแลจะนับบ่มิได้ มีคูลึกวงรีหาพื้นน�้ ำบ่มิได้ หาฝาเบื้องบนมิได้ เบื้องใต้ไส้ น�้ ำอันชูแผ่นดินนี้หากเป็นพื้น ขึ้นชื่อ โลกันตรนรก นั้นแล เบื้องบนนั้นเป็น ปล่องขึ้นไปถึงพรหมโลก อันว่าจะมีวิมานเทพดาอยู่ตรงบนโลกันตนรกขึ้นไปนั้นหาบ่มิได้โสด แลในโลกัน ตนรกนั้นมืดนักหนา ฝูงสัตว์ซึ่งได้ไปเกิดใน โลกันตนรก นั้นดั่งหลับตาอยู่เมื่อเดือนดับนั้นแล เมื่อดาวเดือน แลตะวันอันเป็นไฟส่องให้คนทั้งสี่แผ่นดินนี้เห็นหนทุกแห่งดังนั้น ก็บ่มิอาจจะส่องให้เห็นใน โลกันตนรก นั้นได้ เพราะว่าเดือนแลตะวันอันเป็นไฟแลส่องให้คนทั้งหลาย ๔ แผ่นดินนี้ไปส่องสว่างกลางหาวแต่เพียง ปลายเขายุคันธรไส้ แลส่องสว่างไปแต่ในก� ำแพงจักรวาฬ แล โลกันตนรก นั้นอูย่นอกก� ำแพงจักรวาฬไส้ อยู่ หว่างเขาจักรวาลภายนอกเรานี้ จึงบ่มิได้เห็นไส้ เมื่อดั่งนั้นแล เพราะว่าเดือนและ ตะวันบ่มิได้ส่องเข้าได้ คนฝูงใดอันกระท� ำร้ายแก่พ่อแลแม่แลสมณพราหมณาจารย์ผู้มีศีลแลยุยงสงฆ์ให้ผิดกัน ครั้นว่า ตายไปเกิดในนรกอันชื่อว่า โลกันตนรก นั้นแล ตนเขานั้นใหญ่นักหนาโดยสูงได้ ๖,๐๐๐ วา เล็บตีนเล็บมือ เขานั้นดั่งผืนค้างคาว แลใหญ่ยาวนักหนาสมด้วยตัวอันใหญ่นั้น เล็บนั้นเสี้ยมนักหนาผิแลเกาะแห่งใดก็ติด อยู่แห่งนั้น เขาเอาเล็บเขานั้นเกาะก� ำแพงจักรวาลหมั้นหน่วงอยู่แล เขาห้อยตนเขาอยู่ดั่งค้างคาวนั้นแล