ปี-39-ฉบับที่-3

ค� ำน� ำหน้าชื่ อบุคคล-ค� ำน� ำหน้าค� ำนามย่อย 174 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 39 No. 3 Jul-Sep 2014 ค� ำน� ำหน้าชื่อให้เหมาะแก่ฐานะของเขาด้วย เช่นเรียกว่า หนูแดง พ่อเพิ่ม แม่พลอย ยายติ๋ม น้องแต๋ว เจ้าจุก ส่วนการเรียกชื่อคนที่เป็นศัตรู คนที่เป็นคู่อริ คนที่เกลียดชังกัน ก็จะมีค� ำน� ำหน้าชื่อที่เป็นค� ำหยาบ ตามลักษณะของผู้นั้นด้วย ค� ำที่ใช้น� ำหน้าชื่อบุคคลในภาษาไทยมักเป็นไปตามลักษณะของบุคคล ซึ่งอาจแบ่งคร่าว ๆ ได้ ดังนี้ ก. ค� ำน� ำหน้าชื่อที่เป็นทางการ ๑) ค� ำน� ำหน้าชื่อตามสกุลยศและฐานันดร เช่น พระองค์เจ้า หม่อมเจ้า หม่อมราชวงศ์ หม่อมหลวง รวมทั้งค� ำน� ำหน้าชื่อบุคคลสามัญที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เช่น ท่านผู้หญิง คุณหญิง ๒) ค� ำน� ำหน้าชื่อบุคคลทั่วไปตามกฎหมาย เช่น เด็กชาย เด็กหญิง นาย นางสาว นาง ๓) ค� ำน� ำหน้าชื่อตามต� ำแหน่งทางวิชาการ เช่น ศาสตราจารย์กิตติคุณ ศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ อาจารย์ ๔) ค� ำน� ำหน้าชื่อพระภิกษุตามสมณศักดิ์ เช่น พระพรหม คุณาภรณ์ ข. ค� ำน� ำหน้าชื่อบุคคลที่ใช้ในภาษาพูดหรือในการใช้ภาษาอย่างล� ำลอง ๑) ค� ำน� ำหน้าชื่อพระภิกษุ เช่น พระ พระอาจารย์ ท่านอาจารย์ หลวงปู่ หลวงพ่อ หลวงพี่ ๒) ค� ำน� ำหน้าชื่อบอกต� ำแหน่ง เช่น นายก หัวหน้า ประธาน อธิบดี ผู้อ� ำนวยการ อธิการบดี ๓) ค� ำน� ำหน้าชื่อบอกวุฒิการศึกษาขั้นปริญญาเอก ได้แก่ ดร. อ่านว่า ด๊อก-เต้อร์ ๔) ค� ำน� ำหน้าชื่อตามต� ำแหน่งและอาชีพ เช่น ครู ช่าง หมอ คุณนาย เช้ฟ กุ๊ก โค้ช ดีดี บ๊อส นาย ผอ. [ผอ-ออ] ๕) ค� ำน� ำหน้าชื่อตามความสัมพันธ์ของบุคคล เช่น ปู่ ตา ย่า ยาย ลุง ป้า น้า อา น้อง พี่ พ่อ แม่ ๖) ค� ำน� ำหน้าชื่อตามสถานการณ์ เช่น เสือ กัปตัน บ๋อย อาเจ็ก อาแป๊ะ เฮีย ตี๋ หมวย ซิ้ม เถ้าแก่ เถ้าแก่เนี้ย อาบัง ๗) ค� ำน� ำหน้าชื่อแบบจัดตั้ง เช่น บิ๊ก เสธ. เจ้าสัว หนุ่ม สาว ๘) ค� ำน� ำหน้าชื่อแสดงการยกย่อง เช่น ท่าน คุณ นอกจากนี้ ยังมีค� ำว่า รอง น� ำหน้าชื่อผู้ที่ด� ำรงต� ำแหน่ง รองนายก รองอธิบดี รองอธิการบดี ด้วย ค� ำน� ำหน้าชื่อบุคคลเป็นค� ำที่จะช่วยบอกให้ทราบว่าบุคคลคนนั้นเป็นใคร มีฐานะใด มีอาชีพใด มีความรู้ในด้านใด มีความสัมพันธ์กับผู้พูดในฐานะใด เป็นต้น ค� ำน� ำหน้าชื่อบุคคลที่เป็นทางการใช้ทั้ง