ปี-39-ฉบับที่-3

นาฏยทฤษฎี 124 The Journal of the Royal Institute of Thailand Vol. 39 No. 3 Jul-Sep 2014 ต� ำราร� ำ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก (พ.ศ. ๒๓๒๕-๒๓๕๒) ต� ำราร� ำ กรมศิลปากร ฉบับพิมพ์ พ.ศ. ๒๕๔๐ นาฏยทฤษฎีของไทยมีเนื้อหาสาระมากมายทั้งที่เป็นแนวคิดและแนวปฏิบัติ แต่ยังขาดการ วิเคราะห์สังเคราะห์และจัดระเบียบความรู้ขึ้นเป็นทฤษฎีอย่างเต็มรูปแบบ อย่างไรก็ดีในที่นี้ขอกล่าวถึง หนังสือที่จัดพิมพ์โดยกรมศิลปากรชื่อ “ต� ำราร� ำ” ที่รวบรวมภาพเขียนท่าร� ำไทยยุคต่าง ๆ ยุคแรกเป็น ภาพเขียนในสมุดไทซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกโปรดเกล้าฯให้สร้างขึ้นไว้เป็นต� ำราของ แผ่นดิน โดยน� ำท่าร� ำมาตรฐานของไทยซึ่งน่าจะสืบทอดมาจากราชส� ำนักอยุธยาตอนปลาย ได้แก่ท่าร� ำ แม่บทของนางนารายณ์หรือนารายณ์แปลงที่ร� ำล่อหลอกนนทุกจนเผลอใช้นิ้วเพ็ชรที่พระอิศวรประทาน ชี้ตนเองสิ้นใจ ในเรื่องก� ำเนิดรามเกียรติ์ มาเป็นต้นแบบให้ช่างเขียนวาดเป็นลายเส้นลงสีในสมุดไทแสดง การร่ายร� ำแบบต่าง ๆ จ� ำนวน ๓๖ ท่าไว้เป็น “ต� ำราร� ำ” ส� ำหรับพระนคร ต่อมาได้มีการคัดลอกด้วยดินสอ รงเป็นลายเส้นสีเหลือง ฉบับของพระบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุดาสวรรค์ เป็นต� ำราภาพฟ้อนร� ำ