วารสารปี-40-ฉบับที่-3-resize

57 รองศาสตราจารย์วนิดา ข� ำเขี ยว วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๘ ที่จะสนทนากับท่านในเรื่องหลักธรรม ดังนั้น เมื่อท่านสิ้นชีวิตในวันที่ ๑๗ สิงหาคม ค.ศ. ๑๒๗๓ (รวมอายุ ได้ ๖๖ ปี) ผู้คนต่างศาสนาที่ไม่ใช่มุสลิมได้มาร่วมในพิธีฝังศพ พวกเมฟเลวีเรียกคืนแห่งการสิ้นชีวิตของท่าน ว่า “คืนแห่งการสมรส” ๓ เพราะเป็นคืนที่รูมีได้สลายตัวตนรวมเป็นหนึ่งเดียวกับอัลลอฮ์ ผลงานของรูมีที่ส� ำคัญ ได้แก่ เมสเนวี (Mesnevi) ดีวาน-นือ เคบีร์ (Divan-i Kebir) ฟีฮี มาฟี (Fihi Mafih) เมจาลิส-ซี เซบา (Mecalis-i Seb’a) และเม็กทูบัต (Mektubat) โดยเฉพาะเมสเนวีนั้น เป็นผลงานที่ได้รับการยกย่องว่ามีผู้อ่านเป็นจ� ำนวนมากมาย และมีการแปลเป็นภาษาต่าง ๆ นับตั้งแต่คริสต์ ศตวรรษที่ ๑๔ เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน แนวคิดที่มีอิทธิพลต่อรูมีในเรื่องการเข้าถึงความจริงอันสูงสุด ดังได้กล่าวมาแล้วในตอนต้นที่ว่ารูมีนั้นศึกษาแนวคิดของซูฟี ซึ่งค� ำว่า “ซูฟี” มาจาก “ซุฟ” (Suf) หมายถึง “ผ้าขนสัตว์” เป็นผ้าที่มีลักษณะเนื้อหยาบไม่นุ่มนวล พวกซูฟีนิยมนุ่งผ้าชนิดนี้เพื่อแสดงออกถึง การใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย สลัดทิ้งซึ่งความฟุ่มเฟือยหรูหรา แต่สนใจศึกษาหาความรู้ในการเข้าถึงความจริง สูงสุดและสนใจในการค้นหาประสบการณ์ทางจิตโดยอาศัยผู้มีประสบการณ์ในอัลลอฮ์ ซึ่งประสบการณ์ เหล่านี้มีการค้นคว้าจนเกิดความแน่ใจว่าเป็นความจริงสูงกว่าความจริงทั่วไปในโลก ซูฟีเป็นรูปแบบหนึ่งของรหัสธรรมิกนิยมในศาสนาอิสลามที่มีการเคลื่อนไหวมาตั้งแต่สมัยที่ศาสดา มุฮัมมัดยังมีชีวิตอยู่ โดยต่อต้านความฟุ้งเฟ้อและหาทางเข้าถึงอัลลอฮ์ด้วยวิธีที่ง่ายที่สุดและเร็วที่สุด ต่อมา พวกมุสลิมในเปอร์เซียและตุรกีได้รับกระแสแนวคิดจากชาวคริสต์ในอารามและแนวคิดพระพุทธศาสนา ที่มีมาแต่เดิมในแถบนั้น รวมไปถึงแนวคิดทางปรัชญาของพวกนีโอ-เพลโตนิสม์ (Neo-Platonism) ท� ำให้ซูฟีมีแนวคิดและแนวปฏิบัติต่างจากมุสลิมกลุ่มอื่น ๆ และมักถูกปฏิเสธจากมุสลิมส่วนใหญ่ กูเล็น (Gülen) ซึ่งเป็นนักคิด นักเขียน และนักสันติภาพคนส� ำคัญของตุรกีได้สรุปหลักการส� ำคัญของซูฟี ไว้มีดังนี้ คือ ๑. จงเชื่อมั่นว่ามีอัลลอฮ์เพียงองค์เดียวเท่านั้นที่เป็นพระเจ้าสูงสุด ๒. จงมีความใส่ใจในพระคัมภีร์อัลกุรอานและจงเชื่อฟังในอัลลอฮ์ผู้ทรงสร้างสรรค์จักรวาล ๓. โลกทั้งผองเป็นพี่น้องกันเพราะเกิดจากความรักที่ไหลล้นออกมาจากอัลลอฮ์ ๔. จงมอบความสุขให้แก่ผู้อื่นก่อนเป็นอันดับแรก ๕. จงปฏิบัติตามค� ำสั่งของอัลลอฮ์โดยไม่เห็นแก่ความต้องการของตน และให้สละตัวตน เพื่อสลายรวมเข้าเป็นหนึ่งเดียวกับอัลลอฮ์ผู้ทรงเป็นความจริงอันสูงสุด ๓ Naci Bakirci. (2010). Mevlana. p. 16.