วารสารปี-40-ฉบับที่-3-resize

355 รองศาสตราจารย์สิ วลี ศิ ริ ไล วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๘ ทรรศนะของโสกราตีสแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนเรื่องของจริยธรรม (morality) สิทธิ และ หน้าที่ จะต้องควบคู่กันไป ตัวบุคคลแต่ละคนจะต้องตระหนักและประพฤติปฏิบัติให้ได้ดังนี้ สภาพของสังคม ที่มีความเข้มแข็งทางคุณธรรมจึงจะเกิดขึ้น น� ำไปสู่ความเจริญในเรื่องอื่น ๆ การสร้างบุคคลให้เป็นคนดี คุณธรรมและเป็นคนเก่งจะต้องควบคู่กัน ถ้าจ� ำเป็นจะต้องเลือกระหว่างคนเก่งกับคนดี ตามทรรศนะของ โสกราตีสคนดีจะต้องมาก่อน สิ่งส� ำคัญที่สุดคือบุคคลแต่ละคนจะต้องให้ความส� ำคัญแก่การพัฒนาตนเอง พัฒนาบุคลิกลักษณะของตน ซึ่งถือเป็นหน้าที่ส� ำคัญ “วาระสุดท้ายของโสกราตีส” ภาพโสกราตีสยอมรับค� ำพิพากษาศาลเอเธนส์ให้ประหารชีวิต ด้วยการดื่มยาพิษ (hemlock) ท่ามกลางบรรดาศิษย์ โสกราตีสเตือนบรรดาศิษย์ให้อยู่ในความสงบโดยกล่าวว่า “มนุษย์พึงตายอย่างสงบ” (man should die in peace) วาดโดย Jacques-Louis David จิตรกรชาวฝรั่งเศส (ค.ศ. ๑๗๘๗)