วารสารปี-40-ฉบับที่-3-resize

สมเด็ จพระนางเจ้าสิ ริ กิ ติ์ พระบรมราชิ นี นาถ กั บการส่งเสริ มหั ตถกรรมทอผ้าอี สาน 16 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 40 No. 3 Jul-Sep 2015 ทรงแนะน� ำให้เพิ่มสีอื่น ๆ และทอผ้าพื้นเป็นชุดเพื่อให้ผู้ซื้อสามารถเลือกได้หลากหลายขึ้น ข้าราชการ จังหวัดกาฬสินธุ์ผู้หนึ่งให้ค� ำอธิบายเกี่ยวกับการพัฒนาผ้าไหมแพรวาของโครงการส่งเสริมศิลปาชีพ มีความว่า ...เดิมทีเดียวยังไม่ได้มาตรฐาน เพราะพวกเขาไม่ค่อยได้ซัก พอซักสีมันจะขึ้น สีที่นี่ทางศูนย์ศิลปาชีพ ทางโครงการก� ำหนดตัวสีให้ แล้วก็น� ำคณะกลุ่มแม่บ้านศึกษา ดูงาน แล้วก็พัฒนารูปแบบ...สามารถตัดเป็นกระโปรงเสื้อได้ เดิมทีเป็นเพียงผ้าสไบ ธรรมดา แพรวาคือผ้าสไบผืนเดียว รุ่นใหม่น� ำไปประยุกต์ได้... ๓๑ สมาชิกกลุ่มทอผ้าแพรวาผู้หนึ่งเล่าถึงการพัฒนาผ้าไหมแพรวาให้เหมาะสมกับ ความต้องการของตลาดว่า “ลายนี้เป็นลายดั้งเดิม เรามาเปลี่ยนสีสลับเท่านั้นเอง โดยเริ่มตั้งแต่สมเด็จฯ เข้ามา เราทอส่งมันมีแต่สีแดง เราก็ต้องปรับปรุงขึ้นให้มีหลายสี ถ้าไปตัดชุดมันมีแต่สีแดง ก็เลยเป็น หลายสี” ๓๒ นอกจากนี้ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถยังทรงปรับปรุงขนาดของ ผ้าทอเพื่อเพิ่มประโยชน์ใช้สอย โดยทั่วไปนั้นผ้าทอเดิมทอเป็นซิ่นและหน้าแคบก็โปรดเกล้าฯ ให้ใช้ฟืม หน้ากว้างขึ้น และทอเป็นเมตรยาวติดต่อกันเพื่อความสะดวกของผู้ซื้อจะน� ำไปใช้สอยเพื่อประโยชน์ ต่าง ๆ กันดังกล่าวมาแล้ว สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถโปรดเกล้าฯ ที่จะทรงใช้สอยผลิตภัณฑ์ ศิลปาชีพทุกชนิดเพื่อให้เป็นแบบอย่างแก่ประชาชน เช่น ทรงฉลองพระองค์ที่ตัดเย็บจากผ้าไหมมัดหมี่ ผ้าไหมแพรวา ผ้าไหมขิด บรรดาข้าราชบริพารก็โดยเสด็จพระราชนิยมใช้ผลิตภัณฑ์จากศิลปหัตถกรรม ของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ในโอกาสที่มีผู้เฝ้าละอองธุลีพระบาทจ� ำนวนมาก เช่น ในวันเฉลิมพระชนมพรรษา สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถโปรดเกล้าฯ ให้จัดแสดงแบบเสื้อที่ท� ำจากผ้าไหมมัดหมี่ และ ให้ออกร้านจ� ำหน่ายผลิตภัณฑ์จากศิลปาชีพแทบทุกชนิด ผลิตภัณฑ์จากฝีมือคนไทยจึงแพร่หลายไปเป็น ที่นิยมอย่างกว้างขวางในหมู่ชาวไทย ๓๓ นอกจากนี้ยังทรงพยายามขยายตลาดต่างประเทศส� ำหรับผลงาน ศิลปาชีพด้วยพระองค์เอง ในการเสด็จพระราชด� ำเนินเยือนประเทศต่าง ๆ โดยเฉพาะในตลาดที่ส� ำคัญ ๓๑ สัมภาษณ์นายอดุลยศักดิ์ ตันมา ครูฝึกแผนกปั้น ณ ศูนย์ศิลปาชีพกุดนาขาม ต� ำบลเจริญศิลป์ จังหวัดสกลนคร ๙ เมษายน ๒๕๓๕. ๓๒ สัมภาษณ์นายไพโรจน์ เพชรสังหาร ข้าราชการจังหวัดกาฬสินธุ์ เมษายน ๒๕๓๕. ๓๓ สัมภาษณ์สมาชิกกลุ่มทอผ้าแพรวา ณ บ้านโพน อ� ำเภอค� ำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์.