วารสารปี-40-ฉบับที่-3-resize

189 ศาสตราจารย์กิ ตติ คุณ สุกั ญญา สุดบรรทั ด วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๘ กษัตริย์ราชวงศ์สังกะเป็นพราหมณ์จึงสังหารชาวพุทธเป็นจ� ำนวนมาก ท� ำลายสถูป ๘๔,๐๐๐ แห่งของ พระเจ้าอโศก ท� ำลายคัมภีร์ส� ำคัญของพุทธคือ Asokavadana และแปลงวัดพุทธเป็นฮินดู รวมทั้ง นาลันทา โพธิคยา สารนาท และมธุรา อ� ำนาจทางการทหารท� ำให้ชาวพุทธต้องแตกหนีข้ามพรมแดน ออกไป โดยราว ๑๐๐ ปีก่อนคริสต์ศักราชแตกขึ้นไปทางเหนือและเอเชียกลางก็เติบโตอย่างรวดเร็ว ส่วนทางด้านตะวันตกเหตุการณ์ร่วมสมัยพุทธกาลเต็มไปด้วยสงคราม หลังจากนั้นก็มีการก่อก� ำเนิดศาสนา ส� ำคัญอีกหลายศาสนายากต่อการสืบทอดของเรื่องเล่า ๔. ผู้รับสาร ในอาณาบริเวณพื้นที่กว้างใหญ่ไพศาลมีประชาชนหลากหลายเชื้อชาติ วัฒนธรรม และความเชื่อ จากอินเดียขึ้นไปทางเหนือสู่เอเชียกลางและจีน ทิศตะวันออกมาถึงเอเชียอาคเนย์ และทิศตะวันตกไป สู่เอเชียไมเนอร์จนจรดทะเลแดง นอกจากจะมีความแตกต่างในพื้นที่และกาลเวลาแล้ว ผู้รับสารยังมี ความแตกต่างในด้านชนชั้นวรรณะอีกด้วย อินเดียแต่โบราณแบ่งเป็นชั้นวรรณะ มีการแบ่งแยกตามชนชาติ และสีผิว พวกผิวสีอ่อนถือตนว่าเป็นฝ่ายปกครอง เป็นชนชั้นสูงกว่าพวกผิวคล�้ ำ แต่ครั้นพระพุทธเจ้า มาบังเกิดก็มีเรื่องเล่าว่า มหาชนสามารถเข้าเฝ้าพระศาสดาในพุทธาราม ซึ่งในที่ประชุมมีทั้งพระเจ้าแผ่นดิน เสนาอ� ำมาตย์ พ่อค้า และสามัญชน แน่นอนว่ากลุ่มคนที่มีสถานะทางสังคมสูง ย่อมมีบทบาทในการค�้ ำจุน พระพุทธศาสนาสูงตามไปด้วย เจ้านายมีเครื่องมือในการส่งทอดพุทธศาสนาไปสู่ประชาชน พวกเศรษฐี มักเป็นผู้อุปถัมภ์ สร้างสรรค์จรรโลงพุทธศาสนา ๔.๑ ผู้รับสารกับมโนคติจากนิทาน เรื่องเล่า เรื่องเล่าเสริมมโนคติของพุทธบริษัทได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากจะมีอยู่ในระบบของ การสื่อสารแบบเป็นทางการแล้วมันยังแทรกอยู่ในวรรณกรรม เพลง บทกวี นิทานกล่อมเด็ก ถ่ายทอด จากรุ่นไปสู่รุ่น เรื่องอิทธิปาฏิหาริย์ เหนือโลก เหนือมนุษย์ เป็นสิ่งที่ผู้คนให้ความสนใจเป็นปรกติอยู่แล้ว ในส� ำนวนวารสารศาสตร์เรียก Human Interest Story ในกรณีเช่นนี้การพิสูจน์ความจริงไม่ใช่ประเด็น ส� ำคัญเท่ากับความดึงดูดใจผู้รับฟัง การได้รับความสนุกสนานบันเทิงจากเรื่องเล่า การสร้างมโนคติว่าแม้ตน จะมิได้ร�่ ำรวยทรัพย์ศฤงคาร แต่ก็สามารถปรับเปลี่ยนสถานะให้สูงขึ้นทั้งในชาตินี้และชาติหน้าด้วยผลแห่ง ทานนั้น ๔.๒ ผู้รับสารกับอธิษฐานบารมีที่สัมพันธ์กับเรื่องเล่า อธิษฐาน เป็นบารมีหนึ่งในทศบารมี บารมีเป็นคุณธรรมความดีงาม หมายถึง ความเป็นเลิศ หรือคุณสมบัติที่ท� ำให้เป็นเลิศ คุณสมบัติที่ท� ำให้ยิ่งใหญ่ หรือความดีที่สั่งสมในจิต หรือเป็นคุณธรรมที่ พระโพธิสัตว์บ� ำเพ็ญครบบริบูรณ์ แล้วสามารถตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าได้ ทศบารมี ได้แก่ ทาน ศีล เนกขัมมะ