วารสารปี-40-ฉบับที่-3-resize

เรื่ องเล่า : กลไกการสื่ อสารพระพุทธศาสนา 184 The Journal of the Royal Society of Thailand Vol. 40 No. 3 Jul-Sep 2015 ถึงการปฏิสนธิสู่พระครรภ์พุทธมารดาประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๒ และยังมีการเขียนภาพสลักภาพเรื่อง เล่านี้มาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน ข. เรื่องไตรภูมิพระร่วง ในประเทศไทยมีการผลิตซ�้ ำหลายครั้ง ไตรภูมิพระร่วงมีบทบาทยิ่งในทางการเมือง การปกครองและศิลปวัฒนธรรมของชาติโดยได้ปลูกฝังอุดมการณ์ ความเชื่อเรื่องกรรมดีกรรมชั่ว เครก เจ. เรย์โนลส์ (Craig J. Reynolds) ใน “Buddhist Cosmography in Thai History, with Special Reference to Nineteenth Century Culture Change” (ค.ศ. ๑๙๗๖) ระบุว่า วรรณกรรมเล่มนี้คือ แก่นแกนแห่งความเชื่อของชาวพุทธไทยมานานหลายศตวรรษและสะท้อนวิธีการมองโลกของชาวพุทธด้วย ชาลส์ เฟนตัน คีส (Charles Fenton Keyes) ผู้ศึกษาประวัติศาสตร์ไทยมาอย่างยาวนานยังได้ระบุว่า การศึกษาว่าด้วยไตรภูมิมีบทบาทในสังคมไทยมาจนถึงศตวรรษที่ ๑๙ โดยเป็นตัวเสริมสร้างอุดมการณ์ ทางสังคมและการเมือง ๓.๕ การเดินทางของเรื่องเล่าในขณะข้ามสถานที่และกาลเวลากับการปะทะแข่งขันกับ ความเชื่ออื่น ๓.๕.๑ การปะทะแต่ครั้งพุทธกาล ความรู้ พุทธธรรม เริ่มต้นในพุทธกาลซึ่งเป็นยุคของการถกเถียงเรื่องปรัชญาของชีวิต ความรู้ ทางวิทยาศาสตร์ถูกพัฒนาควบคู่ไปกับการพัฒนาทางจิตวิญญาณ มีการถกเถียงกันเกี่ยวกับจุดก� ำเนิดของ โลกและมนุษย์ มีการแสวงหาค� ำตอบของชีวิต ซึ่งในเวลานั้นมีศาสนาหลักอยู่คือ พราหมณ์ และลัทธิบูชาไฟ (Zoroastrian) ศาสนาเชน (Jainism) และยังมีลัทธิความเชื่ออื่น ๆ ที่นับถือเทพ ผี ธรรมชาติ เมื่อพระพุทธเจ้าทรงเทศน์สอนหลักการพระไตรลักษณ์คือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา และอริยสัจ ๔ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค ตลอดจนเรื่องของกรรม และการเวียนว่ายตายเกิด ล้วนเป็นเรื่องที่แตกต่างจาก การสอนของลัทธิอื่นในยุคนั้น วิธีการสอนที่สามารถเข้าถึงจิตใจของผู้ฟังได้ท� ำให้พุทธศาสนาได้รับการ สถาปนาขึ้นในชมพูทวีป แต่ก็ต้องเผชิญกับการโต้แย้งกับลัทธิอื่นไม่น้อย หลังพุทธปรินิพพานปรากฏการขัดแย้งทางความคิดระหว่างคณะสงฆ์ตั้งแต่ครั้งปฐมสังคายนา สืบต่อมาอีกหลายร้อยปี ความพยายามที่จะสะสางพระคัมภีร์ให้บริสุทธิ์ท� ำให้พวกทัศนะอื่นถูกกดดัน และแตกตัวออกไปเป็นนิกายต่าง ๆ  แต่ละนิกายก็ประกอบสร้างเรื่องเล่าของตนเอง ๓.๕.๒ การปะทะในสุวรรณภูมิ พระพุทธศาสนาเดินทางข้ามพรมแดนจากอินเดียไปในหลายทิศทาง ระหว่างนั้นพระธรรม ค� ำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าก็แทรกซึมเข้าสู่การรับรู้ของผู้คน ปราชญ์ทั้งพระและฆราวาสได้เผยแผ่พุทธ