วารสารปี-40-ฉบับที่-3-resize

149 รองศาสตราจารย์ ดร.ภั ทรพร สิ ริ กาญจน วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๓ ก.ค.-ก.ย. ๒๕๕๘ ความรักความเมตตาของพ่อแม่ที่มีต่อลูกเป็นความรู้สึกอย่างบริสุทธิ์ตามธรรมชาติของมนุษย์ ผู้มีใจสูงมีคุณธรรมเหนือกว่าสัตว์โลกประเภทอื่น เป็นแรงบันดาลใจให้เกิดความส� ำนึกในหน้าที่ของพ่อแม่ ต่อลูกโดยไม่ต้องสั่งหรือบังคับด้วยข้อกฎหมายหรือบทบัญญัติใดใด กรณีของแม่อุ้มบุญก็เช่นกัน แม่อุ้มบุญ ไม่อาจปฏิเสธคุณธรรมของความเป็นแม่ได้ เมื่อ “แม่อุ้มบุญ” อยู่ในปริบทของวัฒนธรรมไทย จึงมีพันธกิจ และภาระหน้าที่ที่จะต้องเป็น “แม่” ตามวัฒนธรรมไทยซึ่งตั้งอยู่บนหลักคิดและหลักปฏิบัติทางพระพุทธ ศาสนาในท� ำนองเดียวกัน ผู้เป็นลูกก็ควรตระหนักถึงคุณธรรมและหน้าที่ของความเป็นลูก ดังที่พระเทพ วิสุทธิกวีได้แสดงธรรมตอนหนึ่งว่า การบ� ำรุงเลี้ยงพ่อแม่ซึ่งเป็นคุณธรรมที่ปฏิบัติกันอยู่ในหมู่ประชาชนชาวไทย เป็น วัฒนธรรมและประเพณีอันดีงามที่คนไทยควรทราบซึ่งลูกหลานไทยทุกคนควรรักษา และ เทิดทูนไว้ให้คงอยู่กับชาติไทยของเราต่อไป เพราะการบ� ำรุงเลี้ยงพ่อแม่นี้ เป็นเหตุให้เกิด ความสงบสุขและความอุ่นใจ ทั้งแก่ลูกและพ่อแม่ ทั้งก่อให้เกิดความสงบสุขแก่สังคมไทย โดยส่วนรวมด้วย [พระเทพวิสุทธิกวี (พิจิตร ฐิตวณฺโณ), ๒๕๔๐ : ๑๗] องค์การสหประชาชาติได้กล่าวสรรเสริญยกย่องประเทศที่มีวัฒนธรรมเลี้ยงดูพ่อแม่ของตนซ�้ ำ ยังขอร้องประเทศต่าง ๆ โดยเฉพาะชาวตะวันตกให้ถือเอาอย่างด้วย จะเห็นได้ว่า คนแก่หรือคนชราใน ประเทศตะวันตกมักอยู่โดดเดี่ยว ต้องช่วยตนเองหรืออยู่ในสถานดูแลคนชราของรัฐ จึงรู้สึกขาดความอบอุ่น ลูกหลานจะมาเยี่ยมก็เฉพาะในวันส� ำคัญ เช่น วันเกิดและวันคริสต์มาสเท่านั้น ในกรณีที่คนชราอยู่คนเดียว หากเจ็บป่วยหรือเสียชีวิตส่วนมากคนส่งนมจะรู้เป็นคนแรก เพราะมีคนมาส่งนมเป็นประจ� ำทุกวัน โดยวาง ขวดนมไว้ที่ประตูหน้าบ้าน หากขวดนมยังวางอยู่ที่เดิม ๒-๓ วัน ไม่มีผู้ใดหยิบไป ก็แสดงว่า เจ้าของบ้านป่วย หรือมีปัญหา คนส่งนมก็จะแจ้งให้เจ้าหน้าที่ทราบ เมื่อเจ้าหน้าที่เข้าไปในบ้าน ก็มักจะพบว่าเจ้าของบ้าน ป่วยหนักหรือแม้แต่เสียชีวิตแล้ว [พระเทพวิสุทธิกวี (พิจิตร ฐิตวณฺโณ), ๒๕๔๐ : ๑๙-๒๐] ค่านิยมของคนไทยในปัจจุบันซึ่งมีรัฐบาลที่พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรี ได้ ก� ำหนดไว้ในแผนการปฏิรูปสังคมประการหนึ่งก็คือ ค่านิยมในการเชิดชูและอนุรักษ์วัฒนธรรมไทย กรณี แม่อุ้มบุญจึงไม่ใช่เป็นเพียงเรื่องของจริยธรรมทางการแพทย์และเรื่องสิทธิของเด็กเท่านั้น แต่ยังควร ต้องพิจารณาในส่วนที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมไทยทั้งระบบ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง วัฒนธรรมทางสังคมและ ครอบครัว