วารสารปี-40-ฉบับที่-4-resize

จตุรนต์ ถิระวัฒน์ 17 วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๘ ต้นทาง (non refoulement) หากมีเหตุอันควรเชื่อได้ว่าจะได้รับภัยจากการถูกข่มเหงหรือประหัตประหาร และที่ส� ำคัญคือต้องไม่ส่งมอบข้อมูลส่วนตัวของผู้ประสบภัยให้กับรัฐต้นทางหรือประเทศที่ผู้ประสบภัย หลบหนีมา ในกรณีที่ประสบปัญหาในการส่งผู้ประสบภัยก็ให้ติดต่อกับส� ำนักงานข้าหลวงใหญ่แห่งสหประชาชาติ ส� ำหรับผู้ลี้ภัย นอกจากนี้ เอกสารได้ให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ส� ำหรับการติดต่อและประสานงานความช่วยเหลือ อย่างไรก็ตาม แนวทางแก้ไขเป็นเพียงข้อแนะน� ำจึงไม่มีผลผูกพัน ทางกฎหมาย 24 การด� ำเนินการจึงต้องอาศัยเจตนารมณ์ทางการเมืองและความร่วมมือของทุกฝ่าย ๒.๒ ปัญหาเรื่องขอบเขตของหน้าที่ตามกฎหมายอันน� ำไปสู่การปฏิเสธความช่วยเหลือและแนวทางแก้ไข ๒.๒.๑ สาเหตุ สาเหตุหลัก คือภาระและความยุ่งยากที่เกิดขึ้นกับรัฐที่เกี่ยวข้องกับการให้ความ ช่วยเหลือ 25 โดยในแง่ของภาระทางการเงินต้องอาศัยค่าใช้จ่ายมหาศาลส� ำหรับรัฐทั้งหลายที่เกี่ยวข้องกับ การช่วยเหลือผู้ประสบภัยให้ปลอดภัย 26 ยิ่งกว่านั้นยังสร้างปัญหาภายในประเทศโดยเฉพาะความไม่พอใจ จากประชาชนในประเทศซึ่งต้องได้รับผลกระทบจากการเข้ามาของผู้แสวงหาที่ลี้ภัยจ� ำนวนมาก และยังเป็น ต้นเหตุประการหนึ่งให้เกิดอาชญากรรมระหว่างประเทศที่ร้ายแรง เช่น การค้ามนุษย์ซึ่งสร้างภาระให้แก่รัฐ เจ้าของดินแดนให้ต้องด� ำเนินการปราบปราม และยังน� ำมาซึ่งปัญหาขัดแย้งระหว่างรัฐเพื่อนบ้านซึ่งเห็นว่า การยอมรับผู้ประสบภัยให้เข้าสู่ดินแดนของรัฐหนึ่งย่อมเป็นแรงจูงใจที่กระตุ้นให้เกิดความพยายามที่จะ อพยพมายังดินแดนของรัฐนั้นอันจะสร้างผลกระทบต่อรัฐเพื่อนบ้านอื่นๆ ในภูมิภาคให้ต้องรับภาระตามไปด้วย อย่างไม่อาจหลีกเลี่ยง จนน� ำไปสู่การเกี่ยงกันเรื่องความรับผิดชอบในการให้ความช่วยเหลือดังจะเห็นได้จาก กรณีตัวอย่างข้างต้น นอกจากนี้ เหตุการณ์ก่อการร้ายที่เกิดขึ้นในฝรั่งเศสเมื่อวันที่ ๑๔ พฤศจิกายนนี้ ซึ่งมีความเป็นไปได้อย่างสูงว่าเกิดขึ้นจากผู้ที่เข้าเมืองในฐานะผู้อพยพก็ย่อมท� ำให้การยอมรับให้ผู้ประสบภัย เข้ามาตั้งรกรากในดินแดนของรัฐชายฝั่งเป็นไปได้ยากยิ่งขึ้นอย่างแน่นอน เพราะถูกมองว่าเสี่ยงต่อการเป็นภัย ต่อความมั่นคงแห่งชาติ 24 J. Coppens and E. Somers, “Towards New Rules on Disembarkation of Persons Rescued at Sea?”, the International Journal of Marine and Coastal Law 25, p. 387 (2010) 25 สุญานี ยอดดำ �เนิน, อ้างแล้ว หน้า ๙๙-๑๐๒ 26 Policy Department: Citizen’s Rights and Constitutional Affairs, What System of Burden-Sharing between Member States for the Reception of Asylum Seekers?, (2012), p. 82