วารสารปี-40-ฉบับที่-4-resize

มาลิทัต พรหมทัตตเวที 243 วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๘ เลข ๕ นั่นเอง ซึ่งมาจากส่วนผสม ๕ อย่างของเครื่องดื่ม ชื่อเครื่องดื่มชนิดนี้น� ำมาใช้ในภาษาอังกฤษและ ภาษายุโรปอื่น ๆ อีกหลายภาษา ภาษาไทยเรียกทับศัพท์ว่า พันช์ Don’t put too much spirits in the punch. Quiz ค� ำค� ำนี้เป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของค� ำที่ถูกสร้างขึ้นมาอย่างปัจจุบันทันด่วน ว่ากันว่าผู้จัดการ โรงละครในเมืองดับลินชื่อ Daly เป็นผู้สร้างขึ้นมา เขาพนันว่าจะสามารถสร้างค� ำใหม่ที่ไม่มีความหมาย ในภาษาอังกฤษได้ภายใน ๒๔ ชั่วโมง หลายคนรับพนันของเดลีย์ ตลอดทั้งวันตัวอักษร ๔ ตัว คือ q u i z ถูกเขียนด้วยชอล์กบนก� ำแพงและประตูทั่วเมือง เดลีย์ชนะพนันเนื่องจากตัวอักษร q u i z กลายเป็นจุด สนใจเพราะทุกคนพยายามหาว่ามันแปลว่าอะไร จนทุกวันนี้ค� ำว่า quiz ซึ่งแปลว่า การสอบย่อย/สอบเก็บ คะแนน ยังคงแฝงความหมายว่า ปัญหาส� ำหรับแก้ ใช้เรียกการแข่งขันตอบปัญหาหลายชนิดซึ่งมักประกอบ ด้วยค� ำถามเกี่ยวกับความรู้ทั่วไปด้วย pop quiz คือ การสอบแบบไม่มีการแจ้งล่วงหน้า The teacher gave a pop quiz this morning. Taking a rain-check เป็นศัพท์ที่มีที่มาจากกีฬาเบสบอลและใช้กันทั่วไปแม้กระทั่งในประเทศที่เบสบอลไม่ใช่กีฬา ประจ� ำชาติ rain-check คือตั๋วชมเบสบอลที่ออกให้ผู้ชมใช้ดูเกมอื่นได้ในกรณีที่เกมที่ซื้อตั๋วเข้ามาดูถูก ยกเลิกเพราะฝนตก เล่นไม่ได้ ส� ำนวน taking a rain-check ในปัจจุบันมีความหมายกว้างขึ้น ใช้เมื่อตอบ ปฏิเสธค� ำเชิญอย่างสุภาพ โดยมีนัยว่ายินดีที่จะตอบรับในครั้งหน้า คือ ขอผัดเป็นครั้งหน้า เคยมีผู้แปล ประโยค I’ll take a rain-check. ว่า ผมจะออกไปเช็คฝน ซึ่งเป็นการแปลตามตัวอักษร แสดงว่าไม่เข้าใจ ความหมายของส� ำนวนนี้ Due to prior engagement, I’ll have to take a rain-check on your kind invitation. ตัวอย่างที่ยกมาทั้งหมดนี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของศัพท์และส� ำนวนในภาษาอังกฤษซึ่งหลายคนอาจ เคยเห็นหรือเคยใช้ในชีวิตประจ� ำวันและน่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง เพราะศัพท์บางศัพท์หรือส� ำนวนบางส� ำนวน มีมาตั้งแต่สมัยกรีกและโรมันโบราณ บ้างก็เป็นศัพท์ที่ใช้เฉพาะในแวดวงต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นกีฬา การเมือง หรือวิชาชีพ บ้างก็ได้รับอิทธิพลจากภาษาและวัฒนธรรมต่าง ๆ ทั้งตะวันตกและตะวันออก บ้างก็มีการ เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลาและยุคสมัยทั้งในด้านความหมายและตัวสะกด การศึกษาวิวัฒนาการของศัพท์ และส� ำนวนเหล่านี้นอกจากจะให้ความรู้ความเพลิดเพลินแล้ว ยังท� ำให้เราเข้าใจศัพท์และส� ำนวนต่าง ๆ ได้ ลึกซึ้งมากขึ้น สามารถน� ำไปใช้ได้อย่างถูกต้อง