วารสารปี-40-ฉบับที่-4-resize

ทศพร วงศ์รัตน์ 195 วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๐ ฉบับที่ ๔ ต.ค.-ธ.ค. ๒๕๕๘ นอกจากนี้ ด้วยอิทธิพลของฝรั่งต่อความรู้สึกหลายอย่างที่ล้วนเป็นเรื่องใหม่ส� ำหรับคนไทย โดยเฉพาะ ในต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ที่วัดโพธิ์ยังมีเป็นภาพขนาดใหญ่ตามบานประตูและบานหน้าต่างของพระวิหาร ทิศต่าง ๆ รวมทั้งรูปปั้น เช่น ที่เรียกกันว่าเป็นเค้าของ มาร์โค โปโล หรือยักษ์วัดโพธิ์ ที่บริเวณประตูแห่งหนึ่ง เรื่องดังกล่าวสุนทรภู่ได้น� ำไปแต่งเป็นเค้าไว้ในนิทาน ตอนที่ ๕๓ หน้า ๑๐๘๐-๑๐๘๑ เป็น ค� ำกลอน ว่า “แต่อย่างเดียวเจียวถ้าแม้นรู้แม่นย� ำ ดังคัดค� ำเขียนหมึกจารึกไว้ จะรางวัลนั้นให้ควรแก่ความชอบ แม้รู้รอบหลายประการช� ำนาญไฉน จะให้เจียดเกียรติยศปรากฏไป แล้วสั่งให้เขียนลงที่แผ่นศิลา ไว้ประตูบูรีทั้งสี่ด้าน ให้คนอ่านแจ้งจิตทุกทิศา” ส� ำหรับเรื่องของ “คน... หลายภาษา” เช่น “ทั้งจีนจามพราหมณ์แขกไทยชวา วิลันดาฝรั่งพรั่งพร้อมกัน” ที่สุนทรภู่กล่าวถึงไว้ เช่น ในนิทานตอนที่ ๙ หน้า ๑๕๑ และอื่น ๆ ท� ำนองเดียวกันตลอดนิทาน ยังย้อนได้ ไปได้ถึงประวัติศาสตร์ของเมืองไทยในสมัยกรุงศรีอยุธยา ที่มีคนกลุ่มชาติต่าง ๆ เข้ามาอยู่กันมากมาย จนเรียกกันว่า “สิบสองภาษา” ท� ำการค้าขายกันและระหว่างกัน คนเหล่านี้มีที่มา เช่น จาก ญี่ปุ่น จีน โปรตุเกส ฮอลันดา ฝรั่งเศส มอญ พม่า ลาว เขมร ญวน กะเหรี่ยง ข่า ละว้า เดนมาร์ก สเปน อังกฤษ อินเดีย เปอร์เซีย มลายู ชวา รูปที่ ๑๕ ภาพคอนสแตนติน ฟอลคอล ชาวกรีก ขณะหมอบชูมือซ้าย ก� ำกับ เชวาลิเออร์ เดอ โซมองค์ กับคณะ เข้าเฝ้า ถวายพระราชสาส์นของพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ แห่งฝรั่งเศส แด่สมเด็จพระนารายณ์มหาราช เมื่อวันที่ ๑๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๒๒๘ เหตุการณ์เช่นนี้ในสมัยตน สุนทรภู่แต่งไว้เป็นค� ำกลอน ว่า “ครั้นรุ่งเช้าท้าวออกพระโรงหลวง พร้อมกระทรวงเสนาอัชฌาสัย ตรัสประภาษราชการส� ำราญใจ แล้วสั่งให้ตอบสารลงลานทอง เป็นข้อความตามมีไมตรีกษัตริย์ พูนสวัสดิ์สืบวงศ์ด� ำรงสนอง เขียนส� ำเร็จเสร็จสารใส่พานทอง กับสิ่งของมีราคาบรรณาการ ทั้งข้าวเกลือเสื้อผ้าเงินตราแจก ให้พวกแขกเมืองมาพร้อมหน้าฉาน ทั้งนายไพร่ได้ลาภต่างกราบกราน แล้วรับสารสองฉบับรีบกลับไป ถึงพาราพากันเข้าเฝ้าพร้อม ประณตน้อมทูลแจ้งแถลงไข” (จาก “พระอภัยมณีค� ำกลอน” ตอนที่ ๔๗ หน้า ๙๓๓)