วารสารปี-40-ฉบับที่-4-resize

ฝรั่งเหตุจูงใจสุนทรภู่แต่งนิทานพระอภัยมณีค� ำกลอน 178 The Journal of the Royal Society of Thailand Volume 40 Number 4 Oct-Dec 2015 รูปที่ ๑๐ สองภาพนี้เป็นโรงสินค้าอังกฤษ หรือห้างหันตรา ของนายโรเบิร์ต ฮันเตอร์ มีการชักธงอังกฤษขึ้นเสา ตั้งอยู่ริมน�้ ำบริเวณกุฎีจีนในปัจจุบัน ในนิทานพระอภัยมณี นอกจากนายเรือโจรสุหรั่ง จะหมายถึง กรมพระราชวังบวรฯ มหาเสนานุรักษ์ ที่ทรงพระกรุณาให้นางนิ่มเดินทางพร้อมพระองค์ไปเพชรบุรี ในปีมะเส็ง พ.ศ. ๒๓๕๒ เพราะมีเรื่องของความเมาอยู่ในนิทานตอนที่ ๑๕ โจรสุหรั่งจึงยังอาจหมายถึง นายโรเบิร์ต ฮันเตอร์ ที่สุนทรภู่อาจรู้จักมักคุ้น จึงได้แต่งเรื่องเมื่อนายคนนี้เมา ไว้มากในตอนดังกล่าว พร้อมกับการเข้ามาในเมืองไทยของกัปตันหรือร้อยเอกหันตรี บารนี แต่ที่ส� ำคัญคือ ความใกล้ชิดของ นายฮันเตอร์กับพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ไว้ในหน้า ๒๒๐ ว่า “ฝ่ายผู้ร้ายนายกองรองสุหรั่ง เป็นชาติอังกุหร่าปัญญาขยัน สารภาพกราบก้มบังคมคัล ขอชีวันไว้เป็นข้าฝ่าธุลี เสด็จไปข้างไหนจะไปด้วย จนมอดม้วยมิได้อางขนางหนี อันพวกไพร่ไว้ข้าจะพาที ให้ภักดีด้วยพระองค์ทรงศักดา” ส� ำหรับเรือกลไฟขนาดใหญ่ ที่เป็นเรื่องครึกโครมโดยนายฮันเตอร์ สุนทรภู่ได้น� ำมาแต่งไว้ทันที ในฉาก ไทยสู้รบกับญวน (พ.ศ. ๒๓๗๖-๒๓๙๐) ที่เขมรไปฝักใฝ่ เป็นตอนที่ ๕๖ หน้า ๑๑๔๕ ด้วยค� ำกลอน ว่า “ต่างรู้ว่าข้าศึกมาฮึกหาญ ตีเรือด่านแตกเหมือนเสียเขื่อนขัณฑ์ ให้หอคอยปล่อยปืนกะปิตัน ยิงก� ำปั่นเชื้อไฟเสียให้ยับ แต่ละลูกถูกกระจายทะลายล่ม ล� ำเรือจมน�้ ำไปเปลวไฟดับ” อย่างไรก็ตาม สุนทรภู่ก็กล่าวถึงก� ำปั่นไฟที่เคยเห็นมาก่อนไว้ใน “ร� ำพันพิลาป” ซึ่งเป็นงานในปลาย เดือน ๑๑ ปีขาล พ.ศ. ๒๓๘๕ ไว้ ว่า “จริงจริงนะจะไปอุ้มเนื้อนุ่มน่วม ลงนั่งร่วมเรือกลพยนต์ผยอง อยู่ท้ายพระจะได้เรียงเคียงประคอง ครรไลล่องลอยชะเลเหมือนเภตรา” “ได้แย้มสรวลชวนใช้ใบลีลา ไปมังกล่าฝาหรั่งระวังตระเวน ก� ำปั่นไฟใหญ่น้อยออกลอยเที่ยว ตลบเลี้ยวแลวิ่งดั่งจิ้งเหลน”