วารสารปี-40-ฉบับที่-4-resize

การประชุมวิชาการนานาชาติเรื่องกล้วยที่ประเทศเคนยา 106 The Journal of the Royal Society of Thailand Volume 40 Number 4 Oct-Dec 2015 ค� ำน� ำ กล้วยเป็นไม้ผลเขตร้อนของโลกชนิดหนึ่งที่มีความส� ำคัญ การศึกษาวิจัยทั้งด้านเกษตรกรรมและ การปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยวของกล้วยท� ำให้การผลิตกล้วยมีการพัฒนาก้าวหน้ามาเป็นล� ำดับ นอกจาก กล้วยจะเป็นอาหารที่ส� ำคัญแล้ว กล้วยยังมีความส� ำคัญในด้านเศรษฐกิจส� ำหรับประเทศผู้ปลูกอีกด้วย การประชุมวิชาการเรื่องกล้วยในระดับนานาชาติมีการด� ำเนินการเป็นระยะ ๆ ทุก ๒-๓ ปี ในภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก เพื่อให้นักวิจัยในด้านต่าง ๆ ของการผลิตกล้วยได้มีโอกาสน� ำเสนอผลงานวิจัยใหม่ ๆ แลกเปลี่ยน ความรู้และประสบการณ์เพื่อน� ำไปแก้ไขปัญหาการผลิตกล้วย และเป็นแนวทางการวิจัยต่อไป ผู้เขียนได้มีโอกาส เข้าร่วมประชุมวิชาการนานาชาติเรื่องกล้วย (Banana and Plantain in Africa) ระหว่างวันที่ ๕-๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ ณ เมืองมอมบาซา ประเทศเคนยา เพื่อเสนอผลงานวิจัยในที่ประชุมวิชาการ การประชุม ครั้งนี้ยังมีทัศนศึกษาแปลงปลูกกล้วยและสวนสัตว์เปิดของประเทศเคนยาด้วย ผู้เขียนจึงขอเล่าประสบการณ์ ในการเข้าร่วมประชุมวิชาการดังกล่าว การผลิตกล้วยของโลก กล้วยเป็นไม้ผลที่ปลูกในเขตร้อน แต่ผลกล้วยเป็นที่นิยมบริโภคกันทั่วโลก ทั้งในประเทศที่ปลูก และไม่ได้ปลูกกล้วย อาจเป็นเพราะว่ากล้วยมีผลผลิตออกตลอดทั้งปี มีรสชาติดี มีคุณค่าทางอาหารมาก และ ราคาไม่แพง จากสถิติการปลูกไม้ผลทั่วโลกใน ค.ศ. ๒๐๑๒ พบว่า กล้วยมีผลผลิตมากเป็นอันดับหนึ่งของ การผลิตผลไม้ของโลก (รูปที่ ๑) กล้วยชนิดที่ส� ำคัญและปลูกมากทั่วโลกมี ๔ กลุ่ม คือ กลุ่ม Cavendish ร้อยละ ๔๗ กลุ่ม cooking banana ร้อยละ ๒๔ กลุ่ม plantain ร้อยละ ๑๗ และกลุ่ม Gros Michel ร้อยละ ๑๒ กล้วยกลุ่มที่ ๑ และ ๔ เป็นกล้วยที่รับประทานผลสุกได้ทันที (dessert banana) ส่วนกล้วยกลุ่มที่ ๒ และ ๓ ต้องปรุงเป็นอาหารก่อนรับประทาน (รูปที่ ๒) ประเทศที่ผลิตกล้วยมากที่สุดในโลกคือประเทศอินเดีย สถิติการผลิตกล้วยในภูมิภาคต่าง ๆ ของโลกแสดงว่า ประเทศในทวีปเอเชียผลิตกล้วยมากที่สุด คือ ร้อยละ ๕๖ รองลงมาคืออเมริกาใต้ แอฟริกา อเมริกาเหนือ และหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก คิดเป็นร้อยละคือ ๑๗, ๑๖, ๑๐ และ ๑ ตามล� ำดับ (รูปที่ ๓) ประเทศแทนซาเนียเป็นประเทศในทวีปแอฟริกาที่ปลูกกล้วยมากที่สุด ใน พ.ศ. ๒๕๕๒ ประเทศไทยเคยปลูกกล้วยมากเป็นอันดับที่ ๑๐ ของโลก การส่งออกกล้วย กลุ่มประเทศส� ำคัญที่ส่งออกกล้วย ๓ กลุ่ม เรียงจากมากไปน้อยคือ อเมริกากลาง และหมู่เกาะ ในทะเลแคริบเบียน กลุ่มประเทศในทวีปเอเชีย และกลุ่มประเทศในทวีปแอฟริกา (รูปที่ ๔) ประเทศที่ส่งออก กล้วยของโลก เรียงจากส่งออกมากไปถึงน้อยคือ เอกวาดอร์ ฟิลิปปินส์ คอสตาริกา โคลอมเบีย กัวเตมาลา ฮอนดูรัส และประเทศอื่น ๆ คิดเป็นร้อยละคือ ๒๘.๘, ๑๑.๗, ๑๑.๒, ๘.๗, ๖.๕, ๓.๓ และ ๒๙.๘ ตามล� ำดับ (รูปที่ ๕) ประเทศที่น� ำเข้ากล้วยมาก คือ สหรัฐอเมริกา กลุ่มประเทศในยุโรป ญี่ปุ่น รัสเซีย จีน แคนาดา และประเทศอื่น ๆ คิดเป็นร้อยละ ๒๘.๓, ๓๓.๙, ๗.๑, ๔.๒, ๓.๑, ๒.๙ และ ๒๐.๕ ตามล� ำดับ (รูปที่ ๖)