วารสารราชบัณฑิตยสภาปี-43-ฉบับ-1

วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๓ ฉบับที่ ๑ ม.ค.-เม.ย. ๖๑ ๕๙ พระธุดงค์และเล่าถึงเรื่องราวการทะเลาะวิวาทกับอาโอยโนะอุเอะ (Aoi no Ue) ภรรยาหลวงของเจ้าชายเก็นจิ ๕. เทกะ (Teika) วิญญาณสตรีนางหนึ่งนาพระธุดงค์มายังหลุมศพของเจ้าหญิงโชคุชิ (Shokushi or Shikishi Naishinou) ในอุทยาน เจ้าหญิงตายหลังจากมีความรักกับ เทกะในช่วงสั้น ๆ ครั้นเทกะตายก็กลายเป็นไม้เลื้อยพันอยู่รอบหลุมศพของเจ้าหญิง อย่างหนาแน่น สตรีนางนั้นเปิดเผยว่านางเป็นวิญญาณของเจ้าหญิงโชคุชิ และหายลง ไปในหลุม พระธุดงค์จึงสวดมนต์ให้แก่ดวงวิญญาณ เจ้าหญิงปรากฏกายอีกครั้ง และ เทกะปล่อยวิญญาณเจ้าหญิงให้เป็นอิสระ ๖. โอบะสึเตะ (Obatsute) คืนวันเพ็ญเดือนสิงหาคม ผู้คนพากันเดินทางมายังเขา โอบะสึเตะ (Obatsute yama) เพื่อชื่นชมพระจันทร์เต็มดวง สตรีนางหนึ่งปรากฏ กายและเล่าเรื่องแก่คนเหล่านั้น ครั้งหนึ่งมีหญิงชรานางหนึ่งถูกลูกชายทอดทิ้งให้ตาย อย่างเดียวดายตามธรรมเนียมของคนในถิ่นนั้น ณ โพรงไม้ใกล้ ๆ นั้นเอง และสตรี นางนั้นก็หายไป หญิงชราปรากฏกายขึ้นร่ายราอย่างอ่อนโยนท่ามกลางแสงจันทร์ พร้อมเล่าถึงความสุขในอดีต และความอิ่มเอิบใจที่เกิดจากการสวดมนต์ ๗. ฮาชิโตมิ (Hashitomi) ในฤดูร้อนหนึ่ง พระที่วัดอุนริน (Unrin-in temple or Urin- in temple) กาลังนั่งสมาธิ มีสตรีนางหนึ่งนาดอกไม้มาถวายทุกวัน พระสงสัยว่านางจะ เป็นวิญญาณของยูกาโอะ (Yugao) หม่อมห้ามของเจ้าชายเก็นจิ พระจึงเดินทางไปยัง บ้านของยูกาโอะ และพบว่าสนามหญ้ามีแต่วัชพืชปกคลุมหลุมศพสตรีนางนั้น ๘. ฟุตาริ ชิซุกะ (Futari Shizuka) ในเดือนมกราคม หญิงผู้หนึ่งเดินทางไปเก็บ สมุนไพรเพื่อมาบูชาเทพเจ้า ณ ศาลเจ้าคัตสึเตะ (Katsuo-ji) ขณะที่นางเก็บสมุนไพร อยู่นั้นก็ปรากฏร่างหญิงสาวนามชิซุกะ (Shizuka Gozen) ภรรยาของโยชิสึเนะ นาง จึงวิ่งไปบอกพระแต่กลับถูกวิญญาณของชิซุกะเข้าสิง จึงแต่งกายตามแบบชิซุกะและ ร่ายรา ทาให้ชิซุกะตัวจริงปรากฏตัวขึ้นอีกครั้งหนึ่ง และร่ายราไปพร้อมกับหญิงเก็บ สมุนไพร ๙. โดโจจิ (Dojoji) ในพิธีฉลองระฆังใหม่ในวัดโดโจ มีนางราผู้งดงามมาร่ายราในพิธี ขณะร่ายราอยู่นั้น นางเข้าไปใกล้ระฆัง ในที่สุดก็เข้าไปอยู่ในระฆัง โดยกระโดดขึ้นไป ดึงระฆังลงมาคลุมตัวนางไว้ บรรดาพระที่ร่วมอยู่ในพิธีจาได้ว่านางราผู้นี้เป็นคน เดียวกันกับหญิงสาวที่ตามหาคนรัก นางกระโดดลงไปในระฆังที่กาลังหลอม และตาย ด้วยความเคียดแค้น บรรดาพระจึงช่วยกันดึงระฆังขึ้น พบปีศาจงูร้ายที่สิงอยู่ในร่าง ของหญิงสาวซึ่งเต็มไปด้วยความอิจฉาริษยาและความเคียดแค้น ๑๐. โคอิ โนะ โอโมนิ (Koi no Omoni) คนทาสวนผู้ชรารักสตรีในราชสานักนางหนึ่ง นางเล่นตลกกับชายชราโดยการเอาผ้าห่อก้อนหินขนาดใหญ่ และสัญญากับชายชรา