วารสารราชบัณฑิตยสภาปี-43-ฉบับ-1

วารสารราชบัณฑิตยสภา ปีที่ ๔๓ ฉบับที่ ๑ ม.ค.-เม.ย. ๖๑ ๑๕ พระราชดาเนินเยือนต่างประเทศครั้งสุดท้ายโดยที่พระองค์ผู้เป็นพระมหากษัตริย์ของประเทศสยาม มิได้เสด็จพระราชดาเนินกลับสู่มาตุภูมิในขณะยังมีพระชนม์ชีพอยู่อีกเลย ๑ สรุป พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าราไพพรรณี พระบรมราชินี ได้ เสด็จพระราชดาเนินเยือนต่างประเทศ ๔ ครั้ง โดยเป็นการเสด็จพระราชดาเนินก่อนการเปลี่ยนแปลงการ ปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นระบอบประชาธิปไตยใน พ.ศ. ๒๔๗๕ จานวน ๓ ครั้ง และเสด็จพระราชดาเนินภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองอีก ๑ ครั้ง การเสด็จพระราชดาเนินทั้ง ๔ ครั้งนี้เป็นไปเพื่อการเจริญสัมพันธไมตรี การทอดพระเนตรความเจริญเพื่อนามาประยุกต์ในการพัฒนา ประเทศสยามสืบต่อจากสมัยปรับตัวเข้าสู่ยุคใหม่และสมัยปฏิรูปประเทศ ที่สาคัญยิ่งเพื่อทรงรักษาพระ พลานามัย โดยเฉพาะการรักษาพระเนตรของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และการพักผ่อนพระ วรกายของทั้งสองพระองค์ ภาพที่สะท้อนให้เห็นคือ ภาพที่ทั้ง ๒ พระองค์ประทับอยู่เคียงคู่กันอย่างสง่า งาม น่าชื่นชม ตลอดการเสด็จพระราชดาเนิน นอกจากเป็นการแสดงการยอมรับบทบาทของสตรีที่ “เคียงบ่าเคียงไหล่” บุรุษในการ “ออกงาน” ในสังคมนานาชาติตามแบบสากลแล้ว ยังแสดงให้เห็นว่า พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าราไพพรรณี พระบรมราชินี ทรงเป็น “พระคู่ขวัญแห่งแผ่นดินสยาม” อย่างแท้จริง ไม่ว่าจะประทับอยู่ภายในหรือภายนอกแผ่นดินสยามก็ ตาม สมเด็จพระนางเจ้าราไพพรรณี พระบรมราชินี ได้ทรงปฏิบัติหน้าที่ “พระคู่ขวัญ” ใน พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวจวบจนวาระสุดท้ายแห่งพระชนม์ชีพของพระราชสวามี. เอกสารอ้างอิง คณะกรรมการชาระประวัติศาสตร์ไทยและจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี, สานักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี. (๒๕๓๖). ประมวลพระบรมราโชวาทและพระราช ดารัสในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว . เพื่อ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเนื่องในวโรกาสพระบรมราช สมภพครบรอบ ๑๐๐ ปี. กรุงเทพฯ : บริษัทวัชรินทร์การพิมพ์. จดหมายเหตุระยะทางพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสสิงคโปร์ ชวา และ บาลี . (๒๕๐๔). พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพพระยาไพชยนต์เทพ (ทอง เจือ ทองเจือ) ณ สุสานหลวง วัดเทพศิรินทราวาส วันที่ ๒๒ เมษายน ๒๕๐๔. (ม.ป.ท.). ๑ โปรดดูรายละเอียดการเสด็จประพาสยุโรปของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวใน พ.ศ. ๒๔๗๗ ใน พรสรรค์ วัฒนางกูร. การเสด็จประพาสยุโรปของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ค.ศ.๑๙๓๓-๑๙๓๔. ฐานข้อมูลการปกครองสถาบัน พระปกเกล้า